Świadomość konsumentów na temat zdrowego odżywania oraz informacji umieszczanych na oznakowaniu środków spożywczych jest coraz większa. Jednak sprawy rozpatrywane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej pokazują, że przepisy prawa żywnościowego mogą nadal powodować spory, zwłaszcza między organami a podmiotami działającymi na rynku.
U naszych zachodnich sąsiadów powstał spór między Bundesverband der Verbraucherzentralen und Verbraucherverbände – Verbraucherzentrale Bundesverband eV (federalnym związkiem central i stowarzyszeń konsumenckich, Niemcy) a Dr. August Oetker Nahrungsmittel KG w przedmiocie żądania nakazania tej spółce dostosowania etykiet dotyczących wartości odżywczej umieszczanych na przodzie opakowań musli do wymogów rozporządzenia nr 1169/2011.
Przedmiotem sprawy było opakowanie musli, które zawierało:
- na bocznej stronie opakowania (wąski bok kartonu) pod nagłówkiem „Informacja żywieniowa” umieszczono informacje dotyczące wartości energetycznej i ilości tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, węglowodanów, cukrów, białka oraz soli, przy czym informacje te podano, po pierwsze, w przeliczeniu na 100 g produktu w postaci dostępnej w sprzedaży oraz po drugie, w przeliczeniu na porcję produktu po przygotowaniu składającą się z 40 g musli oraz 60 ml mleka o zwartości tłuszczu 1,5% oraz
- na przodzie opakowania (główne pole widzenia kartonu) powtórzono informacje dotyczące wartości energetycznej i ilości tłuszczów, kwasów tłuszczowych nasyconych, cukrów oraz soli, przy czym informacje te odnoszą się wyłącznie do porcji produktu po przygotowaniu.
Zdaniem niemieckiego organu zabieg zastosowany na przodzie opakowania jest sprzeczny z przepisami rozporządzenia 1169/2011, ponieważ na przodzie opakowania produktu wartość energetyczną wskazano nie w przeliczeniu na porcję produktu w postaci dostępnej w sprzedaży, lecz jedynie w przeliczeniu na porcję produktu po przygotowaniu.
Sprawa została rozpatrzona w Niemczech przez dwie instancje oraz trafiła do Bundesgerichtshof (federalnego trybunału sprawiedliwości), który skierował zapytanie do TSUE.
TSUE skupił się na pytaniu niemieckiego trybunału czyli: ,,Czy art. 31 ust. 3 akapit drugi (W stosownych przypadkach informacje mogą się odnosić do żywności po przygotowaniu, pod warunkiem że podawane są wystarczająco dokładne instrukcje dotyczące przygotowania, a informacje odnoszą się do żywności przygotowanej do spożycia) rozporządzenia nr 1169/2011 należy interpretować w ten sposób, że przepis ten obowiązuje wyłącznie w odniesieniu do żywności wymagającej przygotowania, której sposób przygotowania jest określony?”
Zgodnie z wyrokiem TSUE na to pytanie należy odpowiedzieć twierdząco. Przepis należy interpretować w ten sposób, że ma zastosowanie wyłącznie do żywności, która w celu spożycia wymaga przygotowania i której sposób przygotowania jest z góry określony.
W związku z powyższym nasuwa się kolejne pytanie: czy w przypadku, gdy istnieją różne sposoby przygotowania danej żywności, informacje o wartości odżywczej, które dobrowolnie powtarzamy na przodzie opakowania żywności, mogą ograniczać się do jednego z tych sposobów przygotowania?
TSUE stwierdził, że w przedstawionej sytuacji, gdy daną żywność można przygotować na różne sposoby, informacje dotyczące wartości energetycznej i ilości składników odżywczych żywności po jej przygotowaniu zgodnie z sugestią producenta nie pozwalają na dokonanie porównania z odpowiadającą jej żywnością innych producentów, zważywszy, że obliczenie wartości energetycznej i ilości składników odżywczych produktu, który może być przygotowany na różne sposoby, jest z definicji niepewne, ponieważ w sposób konieczny ulega ono wahaniom w zależności od sposobu przygotowania.
Co więcej, braku porównywalności nie może również zrekompensować okoliczność, że wartości porcji są wskazane w innym miejscu na opakowaniu wraz z wartościami w przeliczeniu na 100 g produktu w postaci dostępnej w sprzedaży.
Po wszystkich rozważaniach opierających się przede wszystkim na motywach zawartych w preambule do rozporządzenia 1169/2011, TSUE doszedł do wniosku, że żywność, która może być przygotowana na różne sposoby, należy wyłączyć z zakresu stosowania art. 33 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1169/2011.
Z całością orzeczenia można zapoznać się pod adresem: https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=249071&pageIndex=0&doclang=PL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=42182349
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących oznakowania środków spożywczych zachęcamy do kontaktu! Nasz zespół prawników – ekspertów prawa żywnościowego z przyjemnością Państwu doradzi!
