W dniu 2 października 2025 r. grupa wiodących przedsiębiorstw i organizacji branżowych działających w sektorach kakao, produktów mlecznych, kauczuku, drewna oraz innych surowców rolno-spożywczych wystosowała do unijnej Komisarz ds. Środowiska, oficjalny list dotyczący wdrażania Rozporządzenia (UE) 2023/1115 w sprawie produktów wolnych od wylesiania (EUDR).
Sygnatariusze listu prezentują jednoznaczne stanowisko: branża jest przygotowana na pełne wdrożenie EUDR do 31 grudnia 2025 r., a jakiekolwiek opóźnienie regulacji jest nieuzasadnione oraz szkodliwe zarówno z perspektywy ochrony lasów, jak i stabilności otoczenia prawnego.
Poparcie dla EUDR i deklaracja gotowości do spełnienia obowiązków operatorów
W piśmie podkreślono, że przedsiębiorstwa od wielu miesięcy aktywnie przygotowują się do realizacji obowiązków wynikających z EUDR, obejmujących przede wszystkim:
- wdrożenie obowiązków należytej staranności,
- ustanowienie systemów identyfikowalności i geolokalizacji dla surowców pochodzących z obszarów ryzyka,
- zapewnienie śledzenia łańcucha dostaw,
- przygotowanie do składania oświadczeń due diligence (DDS) przed wprowadzeniem produktu na rynek UE.
Przedsiębiorstwa wskazały, że dotychczasowe działania były prowadzone w dobrej wierze, opierając się na założeniu, że harmonogram stosowania Rozporządzenia nie ulegnie zmianie.
Jak wskazano w liście:
„Pozostajemy na dobrej drodze do osiągnięcia pełnej zgodności z obowiązkami EUDR do 31 grudnia 2025 r.”
Krytyka proponowanego odroczenia – ryzyko dla celów środowiskowych i stabilności regulacyjnej
Sygnatariusze odnieśli się zdecydowanie negatywnie do propozycji opóźnienia stosowania EUDR, wskazując, że potencjalne odroczenie osłabi skuteczność regulacji, a tym samym realną ochronę lasów na świecie,
Wskazano ponadto, że poniesione przez przedsiębiorstwa nakłady inwestycyjne zostały dokonane z założeniem stabilności unijnego procesu legislacyjnego. W liście podkreślono:
„Proponowane opóźnienie zagraża ochronie lasów na całym świecie, przyspieszy skutki zmian klimatu i podważa zaufanie do zobowiązań regulacyjnych UE.”
Postulaty branży – wsparcie techniczne, ale bez przesuwania wejścia w życie EUDR
Sygnatariusze nie negują trudności związanych z funkcjonowaniem systemów informatycznych Komisji, ale wskazują konkretne, proporcjonalne rozwiązania:
Uznanie problemów technicznych za siłę wyższą
W przypadkach, w których operator nie może złożyć oświadczenia DDS z powodu niedostępności systemu, proponuje się wprowadzenie mechanizmu uznania tych sytuacji za przesłankę siły wyższej.
Wydanie „Commission Notice”
Dokument skierowany do państw członkowskich, kompetentnych organów i operatorów miałby:
- wyjaśnić zasady stosowania obowiązków EUDR w przypadku wystąpienia problemów IT,
- określić okres przejściowy, możliwy do ponownego przeglądu,
- zapewnić jednolite podejście organów nadzoru we wszystkich państwach członkowskich.
Powołanie stałego komitetu technicznego
Komitet miałby koordynować wdrażanie EUDR, prowadzić konsultacje między Komisją, organami nadzoru i operatorami oraz reagować na problemy o charakterze systemowym.
