Dnia 11 sierpnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych, środków spożywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy (Numer z wykazu: MZ1793).
Projekt nowelizacji przewiduje usunięcie maczużnika bojowego (Cordyceps militaris) z wykazu grzybów dopuszczonych do obrotu w Polsce.
Powodem tej zmiany jest wpisanie gatunku do unijnego katalogu Nowej Żywności (Novel Food status Catalogue).
Zgodnie z informacjami Komisji Europejskiej, grzybnia i owocnik Cordyceps militaris zostały uznane za nową żywność, ponieważ państwa członkowskie UE nie przedstawiły dowodów na istotne spożycie tego gatunku przed 15 maja 1997 r.
Dowodem na potwierdzenie historii spożycia produktu przez ludzi musi być pisemna dokumentacja potwierdzająca historię stosowania tego produktu oraz określająca w jakiej postaci dany produkt był stosowany w celu żywienia ludzi w państwach członkowskich Unii Europejskiej przed dniem 15 maja 1997 r. Do potwierdzenia historii spożycia danego produktu są niewystarczające przekazy ustne np. mieszkańców.
W związku z wpisaniem maczużnika bojowego do Katalogu Nowej Żywności, wszelkie produkty zawierające Cordyceps militaris wymagają przeprowadzenia postępowania przewidzianego w rozporządzeniu nr 2015/2283 w celu uzyskania zezwolenia na nową żywność.
Zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 2015/2283 podmiot składa wniosek w tym zakresie do Komisji Europejskiej. W przypadku, gdy produkt może mieć wpływ na zdrowie ludzi, Komisja Europejska zwraca się o opinię w sprawie złożonego wniosku do Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Po analizie wniosku jest podejmowana decyzja, o tym czy zezwolenie na nową żywność zostanie wydane. Zezwolenia takie wydaje w drodze rozporządzenia Komisja Europejska.
Co ciekawe, Cordyceps militaris został pierwotnie dodany do polskiego rozporządzenia na wniosek Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum, poparty przez przedstawicieli nauki oraz przedsiębiorców. Wówczas gatunek nie figurował jeszcze w katalogu Novel Food.
Projekt rozporządzenia aktualnie znajduje się na etapie opiniowania. Planowane wejście w życie rozporządzenia przewidziano po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia.
Zgodnie z założeniami nowelizacji, maczużnik bojowy (Cordyceps militaris) oraz środki spożywcze zawierające tego grzyba (np. suplementy diety) wprowadzone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed dniem wejścia w życie rozporządzenia będą mogły pozostawać w obrocie do wyczerpania zapasów, nie dłużej jednak niż do upływu daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia.
Pełna treść projektu rozporządzenia dostępna na stronie:
