Projekt ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (dalej: „Projekt”) został przedstawiony Radzie Legislacyjnej do zaopiniowania przez Wiceprezesa Rządowego Centrum Legislacji.
Projekt przewiduje istotne rozbudowanie przepisów Ustawy dotyczących oznakowania, prezentacji lub reklamy suplementów diety, a także uszczegóławia przepisy Ustawy dotyczące procedury wprowadzania określonych rodzajów żywności, w tym suplementów diety, po raz pierwszy do obrotu na terytorium RP. Projekt zmienia też przepisy karne oraz przepisy o karach pieniężnych.
Poniżej przedstawiamy opinię Rady Legislacyjnej na temat planowanych zmian.
Rada Legislacyjna stanęła na stanowisku, że zmiany zaproponowane w Projekcie są zasadne i celowe, jednakże dostrzegła następujące słabości dotyczące Projektu, tj.:
- czy i w jakim zakresie jest on zgodny z prawem UE;
- niedostatecznie kompleksowy zakres przedmiotowy, w tym brak kompleksowego unormowania problematyki prewencyjnego nadzoru nad jakością wprowadzanych do obrotu suplementów diety (w zakresie dozwolonym prawem UE);
- błędy techniczno-legislacyjne m. in. niedostateczna precyzja niektórych jego przepisów oraz brak przepisów przejściowych.
Poniżej prezentujemy główne mankamenty Projektu, jakie dostrzegła Rada Legislacyjna.
I. Zgodność Projektu z prawem UE
Rada Legislacyjna poddała wątpliwość, czy przepisy o prezentacji suplementów diety w brzmieniu przewidzianym w Projekcie są zgodne z prawem UE, w tym w szczególności z przepisami dyrektywy 2002/46/WE. Rada Legislacyjna zwróciła uwagę w szczególności na poniższe projektowane zapisy, które budzą jej wątpliwość:
- art. 27a ust. 7 Ustawy, który przewiduje, że obrót suplementami diety w Polsce będzie poddany wielu rygorom, gdyż w niektórych miejscach będzie on w ogóle zakazany, zaś w aptekach i we wszystkich ogólnodostępnych sklepach (w tym w kioskach i na stacjach paliw) będzie on podlegał istotnym ograniczeniom związanym z publicznym wystawianiem i eksponowaniem tego rodzaju produktów;
- art. 27a ust. 2 Ustawy, w zakresie zamieszczenia przy prezentowaniu lub reklamie suplementu diety informacji, że suplement diety jest środkiem spożywczym, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety.
II. Niedostateczna kompleksowość unormowań Projektu
Zdaniem Rady Legislacyjnej przepisy Projektu cechują się niedostateczną kompleksowością w normowaniu zagadnień związanych z suplementami diety, zwłaszcza w zakresie:
- urzędowego (administracyjnego) nadzoru nad suplementami diety;
- braku wprowadzenia zmian proponowanych przez NIK np.:
- wprowadzenia systemu opłat za notyfikację suplementów diety;
- uregulowania procedur wycofywania z rynku suplementów diety przez ich producenta lub dystrybutora, bądź procedur zaprzestania ich produkcji lub dystrybucji i rezygnacji z wprowadzania do obrotu;
- wprowadzenia systemu ostrzegania konsumentów przed znajdującymi się w obrocie suplementami diety, które nie zostały zbadane, poprzez publiczne informowanie o fakcie GIS danego suplementu diety;
- wydzielenia w rejestrze GIS kategorii suplementów diety, wobec których podjęto działania weryfikujące z uwagi na wątpliwości co do ich jakości;
- ustalenia zerowego poziomu dla wybranych składników suplementów diety, gdy takie składniki, ze względu na ochronę życia lub zdrowia ludzkiego, uznane zostaną za niebezpieczne;
- przyjęcia reguły uzależniającej wprowadzenie do obrotu suplementów diety importowanych do Polski z państw trzecich od uprzedniego przedstawienia danych naukowych odnoszących się do ich jakości, w tym bezpieczeństwa dla zdrowia i życia ludzi;
- wprowadzenia szerszych zmian w Ustawie w zakresie dotyczącym postępowania notyfikacyjnego prowadzonego w sprawie suplementów diety przed GIS oraz prowadzonego przez ten organ postępowania wyjaśniającego.
III. Niedoskonałości techniczno-legislacyjne Projektu
Rada Legislacyjna zwróciła również uwagę na następujące błędy techniczno-legislacyjne:
- brak wprowadzenia legalnej definicji pojęcia „prezentacji suplementów diety”;
- powtarzanie bez potrzeby niektórych postanowień Rozporządzenia 1169/2011;
- zamieszczenie bardzo nieprecyzyjnego i niejasnego sformułowania mówiącego o „bezpośrednim sąsiedztwie punktu obsługi klienta”;
- niezasadne zdepenalizowanie czynu stypizowanego w art. 100 ust. 1 pkt 3 Projektu Ustawy;
- niezasadne wprowadzanie do projektowanego art. 103 ust. 1 pkt 2a koniunkcji w zwrocie „prowadzi prezentację i reklamę”, a który to zwrot jest elementem opisu zachowania zagrożonego w tym przepisie karą pieniężną;
- brak przepisu przejściowego odnoszącego się do zasad sporządzania opinii, właściwego podmiotu.
