Unia Europejska, w ramach strategii zielonej transformacji, podejmuje działania mające na celu ochronę środowiska i zrównoważony rozwój. Jednym z podjętych w tym celu kroków jest wprowadzenie aktów prawnych ograniczających stosowanie mikrocząstek polimerów syntetycznych, czyli mikroplastików, w produktach kosmetycznych. Organy europejskie podkreślają, że te cząsteczki nie ulegają biodegradacji, co finalnie prowadzi do zanieczyszczenia ekosystemów, a nawet kumulacji w organizmach żywych.
Nowe regulacje dotyczące mikroplastiku
25 września 2023 roku w życie weszło Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2055, zmieniające załącznik XVII do rozporządzenia REACH. Nowe przepisy mają na celu ograniczenie produkcji i sprzedaży produktów zawierających nierozpuszczalne i odporne na degradację syntetyczne polimery, które są dodawane do produktów w stężeniu równym lub większym niż 0,01% wagowo.
Ze względu na złożoność i różnorodność mikrocząstek polimerów syntetycznych, rozporządzenie nie określa konkretnych substancji, lecz definiuje je za pomocą kryteriów fizycznych i chemicznych. Mikroplastiki to syntetyczne polimery stałe, które spełniają następujące warunki:
- stanowią co najmniej 1% wagi cząsteczki,
- mają jeden z poniższych wymiarów:
- wszystkie wymiary są równe lub mniejsze niż 5 mm,
- długość cząsteczki jest równa lub mniejsza niż 15 mm, a stosunek długości do średnicy jest większy niż 3.
Rozporządzenie przewiduje jednak wyjątki, które nie obejmują:
- polimerów powstałych w wyniku naturalnego procesu polimeryzacji,
- polimerów, które ulegają rozkładowi,
- polimerów o rozpuszczalności większej niż 2 g/l,
- polimerów, które nie zawierają atomów węgla w swojej strukturze.
Okresy przejściowe dla branży kosmetycznej
Regulacje dotyczące mikroplastików będą wprowadzane stopniowo, co daje producentom czas na dostosowanie się do nowych wymagań. Produkty kosmetyczne zawierające mikroplastiki w stężeniu ≥0,01% wagowo będą wycofywane ze sprzedaży w następujących terminach:
- od 17 października 2023 r. – zakaz używania celowo dodanych mikrodrobinek plastiku w produktach i mieszaninach,
- od 17 października 2027 r. – produkty spłukiwane,
- od 17 października 2029 r. – produkty niespłukiwane, z wyjątkiem produktów do makijażu, ust i paznokci,
- od 17 października 2035 r. – produkty do makijażu, ust i paznokci.
Zgodnie z definicją zawartą w Rozporządzeniu, produkt do makijażu oznacza każdą substancję lub mieszaninę przeznaczoną do kontaktu z określonymi zewnętrznymi częściami ciała ludzkiego, mianowicie z naskórkiem, brwiami i rzęsami, którego wyłącznym lub głównym celem jest zmiana ich wyglądu.
Warto zaznaczyć, że w przypadku produktów do makijażu, ust i paznokci, od 17 października 2031 r. do 16 października 2035 r. producenci będą musieli umieszczać na etykietach informację „Ten produkt zawiera mikrodrobiny plastiku”. Produkty wprowadzone do obrotu przed dniem 17 października 2031 r. nie muszą jednak być opatrzone tym oświadczeniem do dnia 17 grudnia 2031 r.
Wprowadzone ograniczenia stawiają przed branżą kosmetyczną wyzwanie, ale jednocześnie otwierają nowe możliwości. Producenci surowców oraz kosmetyków muszą przyspieszyć prace nad nowymi, zrównoważonymi rozwiązaniami.
