W dniu 17 maja 2023 r. Minister Zdrowia opublikował kolejny projekt rozporządzenia w sprawie substancji wzbogacających dodawanych do żywności.
Zasadniczo możemy uspokoić – zmiany nie są duże. Jeśli chodzi środki spożywcze, do których są obligatoryjnie dodawane witaminy lub składniki mineralne, różnic nie będzie. Dodawane do tłuszczy witaminy A i D oraz dodawany do soli jodek potasu/jodan potasu, w opublikowanym projekcie rozporządzenia utrzymane są ma tym samym poziomie, które możemy znaleźć w obecnie obowiązującym rozporządzeniu z dnia 16 września 2010 r. w sprawie substancji wzbogacających dodawanych do żywności.
Dużych zmian nie będzie również w zakresie maksymalnej ilości witamin i składników mineralnych – doprecyzowane i ujednoliceniu z nomenklaturą unijną zostały pojęcia i użyte sformułowania, co przedstawiamy w poniżej tabeli:
| Obecne rozporządzenie | Nowy projekt |
| Maksymalna ilość witamin i składników mineralnych zawarta w 100 g albo 100 ml, albo w jednej porcji, jeżeli jest ona mniejsza niż 100 g albo 100 ml środka spożywczego, wynosi nie więcej niż 50 % zalecanego dziennego spożycia określonego w przepisach prawa żywnościowego. | Maksymalna ilość witamin i składników mineralnych zawarta w 100 g albo 100 ml środka spożywczego albo w jednej porcji, jeżeli jest ona mniejsza niż 100 g albo 100 ml środka spożywczego, wynosi nie więcej niż 50% referencyjnych wartości spożycia określonych w pkt 1 części A załącznika XIII do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011. |
| Dla witaminy C i folianów, ze względu na straty zachodzące podczas procesu przygotowywania żywności, dopuszczalna maksymalna ilość w 100 g albo 100 ml, albo w jednej porcji, jeżeli jest ona mniejsza niż 100 g albo 100 ml środka spożywczego, wynosi nie więcej niż 100 % zalecanego dziennego spożycia. | Dla witaminy C i folianów, ze względu na straty zachodzące podczas procesu przygotowywania żywności, dopuszczalna maksymalna ilość w 100 g albo 100 ml środka spożywczego albo w jednej porcji, jeżeli jest ona mniejsza niż 100 g albo 100 ml środka spożywczego, wynosi nie więcej niż 100% referencyjnych wartości spożycia określonych w pkt 1 części A załącznika XIII do rozporządzenia nr 1169/2011. |
| Minimalna ilość witamin i składników mineralnych zawarta w 100 g albo 100 ml środka spożywczego, albo w jednej porcji, jeżeli jest ona mniejsza niż 100 g albo 100 ml tego środka, wynosi nie mniej niż 15 % zalecanego dziennego spożycia określonego w przepisach prawa żywnościowego. | Minimalna ilość witamin i składników mineralnych zawarta w 100 g albo 100 ml środka spożywczego albo w przeliczeniu na porcję, jeżeli dane opakowanie zawiera wyłącznie jedną porcję, jest równa ilości znaczącej, o której mowa w pkt 2 części A załącznika XIII do rozporządzenia nr 1169/2011. |
Natomiast pewną nowością będzie dodanie do rozporządzenia wykazu substancji innych niż witaminy i składniki mineralne zakazanych w produkcji środków spożywczych. W tym zakresie Minister Zdrowia zaproponował włączenie do rozporządzenia substancji, które wcześniej uwzględnił już Zespół do spraw Suplementów Diety w uchwałach 6/2021, 9/2021 oraz 3/2022 dot. listy substancji i surowców roślinnych, które nie mogą być stosowane w suplementach diety.
Uchwały nie mają charakteru wiążącego – nie są bowiem źródłem powszechnie obowiązującego prawa. Warto zaznaczyć, iż zgodnie z treścią projektu rozporządzania substancje te będą zakazane w produkcji wszystkich środków spożywczych, a nie tylko suplementów diety.
Zgodnie z treścią uzasadnienia: „z uwagi na bezpieczeństwo konsumentów, uwzględniono wszystkie substancje wymienione w wyżej wymienionych uchwałach Zespołu jako substancje zakazane w produkcji środków spożywczych. Tym samym substancje te będą zakazane w produkcji środków spożywczych, w tym suplementów diety i w konsekwencji nie będą mogły być ich składnikami. Przyjęcie takiego rozwiązania jest odpowiednie i konieczne do osiągnięcia celu, jakim jest ochrona zdrowia konsumentów”. Niemniej jednak pewne wątpliwości budzi jednak samo umieszczenie wykazu substancji zakazanych właśnie w projekcie rozporządzenia w sprawie substancji wzbogacających dodawanych do żywności.
Zakaz mają być następujące substancje:
1) chlorowodorek johimbiny oraz grupa johimbiny;
2) DMAA (w szczególności określana jako:1,3-DMAA; 1,3-dimetyloamyloamina; 1,3-dimetylopentyloamina; 2-amino-4-metyloheksan; 2-heksanamina; 4-metylo-(9CI); 4-metylo-2-heksanamina; 4-metylo-2-heksyloamina; dimetyloamyloamina; geranamina; metyloheksanamina; metyloheksanenamina);
3) ewodiamina;
4) grupa selektywnych modulatorów receptora androgenowego (SARMs), w tym: andaryna, ligandrol, ostaryna, Rad-140;
5) higenamina;
6) hordenina;
7) ibutamoren;
8) pankreatyna;
9) pieprz metystynowy (Piper methysticum);
10) świerzbiec właściwy (Mucuna pruriens).
