„Apteka dla aptekarza” – dalsze obostrzenia?

W 2017 r. znowelizowano przepisy i wprowadzono tzw. regulacje „Apteka dla Aptekarza”, które miały działać antymonopolowo oraz miały na celu zapobiec powstawaniu dużych sieci aptecznych. Zgodnie z nowymi regulacjami nowo powstające apteki mogą być otwierane tylko przez farmaceutów lub spółki farmaceutów, a jeden podmiot może mieć do czterech aptek w całym kraju. Jednak przepisy te dotyczyły nowo wydawanych zezwoleń, a nie dotychczas już wydanych.

Jak wskazuje Naczelna Izba Aptekarska, pomimo wprowadzenia tych regulacji zjawisko koncentracji na rynku usług aptecznych oraz rozwoju sieci aptecznych w dalszym ciągu istnieje. W głównej mierze działania polegają na posługiwaniu się firmami słupami oraz rejestrowaniu spółek w rajach podatkowych. Dlatego też szeroko postulowano o dalsze zaostrzenie tych regulacji.

Aktualnie, w celu uszczelnienia obchodzonych regulacji i zwiększenia kontroli antykoncentracyjnej, zaproponowano zmiany w ustawie z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne, zawartych w projekcie ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych oraz niektórych innych ustaw.

Zgodnie z projektem niedozwolone będzie przejęcie kontroli w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów nad podmiotem prowadzącym aptekę ogólnodostępną, jeżeli:

1. podmiotem przejmującym kontrolę jest podmiot inny niż farmaceuta (posiadający prawo wykonywania zawodu, prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą) lub spółka jawna lub spółka partnerska, której przedmiotem działalności jest wyłącznie prowadzenie aptek, i w której wspólnikami (partnerami) są wyłącznie farmaceuci posiadający prawo wykonywania zawodu;
2. podmiot przejmujący kontrolę, wspólnik lub partner spółki będącej podmiotem przejmującym kontrolę:
   1. jest wspólnikiem lub partnerem w spółce lub spółkach, które prowadzą łącznie co najmniej 4 apteki ogólnodostępne, lub
   1. prowadzi co najmniej 4 apteki ogólnodostępne albo podmiot lub podmioty przez niego kontrolowane w sposób bezpośredni lub pośredni, w szczególności podmiot lub podmioty zależne w rozumieniu przepisów 13 o ochronie konkurencji i konsumentów, prowadzą co najmniej 4 apteki ogólnodostępne, lub
   1. jest członkiem grupy kapitałowej w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów, której członkowie prowadzą łącznie co najmniej 4 apteki ogólnodostępne, lub
   1. wchodzi w skład organów spółki posiadającej zezwolenie na prowadzenie hurtowni farmaceutycznej lub zajmującej się pośrednictwem w obrocie produktami leczniczymi;
3. w wyniku przejęcia kontroli nad podmiotem prowadzącym aptekę ogólnodostępną członkowie grupy kapitałowej, do której należy podmiot przejmujący kontrolę, prowadziliby łącznie więcej niż 4 apteki ogólnodostępne. 

Powyższe zmiany zakładają zatem, że aptekę będzie mógł prowadzić tylko farmaceuta lub farmaceuci, a jeden podmiot może mieć do czterech aptek w całym kraju.   

Co więcej, nowe przepisy zakładają również zaostrzenie kar. Nowe regulacje, za łamanie przepisów, dają uprawnienie Wojewódzkiemu Inspektorowi Farmaceutycznemu do:

• cofnięcia zezwolenie na prowadzenie apteki ogólnodostępnej podmiotowi, nad którym nastąpiło przejęcie kontroli wbrew projektowanym nowym zakazom w liczbie niezbędnej do przywrócenia stanu zgodnego z prawem;
• nałożenia kary w drodze decyzji administracyjnej w wysokości od 50 000 zł do 5 000 000 zł.

Czy nowe regulacje faktycznie zapobiegną przejmowanie kontroli nad rynkiem przez sieci apteczne? Może jednak naruszają one interesy przedsiębiorców?

Zachęcamy do dalszego śledzenia zmian w tym zakresie!