W dniu 21 sierpnia 2025 r. Rząd opublikował projekt nowelizacji ustawy o zdrowiu publicznym (nr UD290), który zakłada istotne zmiany w funkcjonowaniu tzw. opłaty „cukrowej”. Celem reformy jest uproszczenie systemu, wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych oraz zwiększenie skuteczności mechanizmu, który ma zachęcać konsumentów do zdrowszych wyborów.
Najważniejsze założenia projektu
Projekt przewiduje szereg zmian, które wprost dotkną producentów napojów, importerów i podmioty z branży life science. Poniżej przedstawiamy najważniejsze, w naszej ocenie, zmiany jakie zakłada projekt:
- Nowy obowiązek zapłaty: odpowiedzialność za uiszczenie opłaty ma zostać przesunięta na producentów, importerów i podmioty dokonujące wewnątrzwspólnotowego nabycia napojów. Obowiązek będzie powstawał przy tzw. „pierwszej sprzedaży” w kraju (obejmującej także darowizny czy użycie w działalności).
- Suplementy diety pod opłatą: projekt zakłada objęcie opłatą suplementów diety w formie napojów, z wyjątkiem tych sprzedawanych w małych opakowaniach (do 200 ml), które mają charakter wspomagający leczenie farmakologiczne (np. syropy apteczne).
- Rozszerzenie katalogu napojów objętych opłatą: opłatą będą objęte:
- wszystkie koncentraty niezależnie od postaci (nie tylko syropy),
- napoje zawierające co najmniej 20% soku oraz do 5g cukrów, które jednocześnie zawierają kofeinę lub taurynę lub substancje słodzące,
- napoje z sokiem i wodą, jeśli dodano do nich cukier, substancje słodzące lub kofeinę.
- Nowe wyłączenia – projekt przewiduje wyłączenie z opłaty m.in.
- napojów będących mieszaniną wody i soków (owocowego, warzywno-owocowego, owocowo-warzywnego lub warzywnego), o ile nie dodano cukrów, substancji słodzących, kofeiny lub tauryny;
- niektórych nektarów (pigwa, rokitnik, aronia, czarna porzeczka, agrest, wiśnia) pod warunkiem, że zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 13g w przeliczeniu na 100 ml napoju oraz nie dodano do nich kofeiny lub tauryny lub substancji słodzących.
- Wyższe stawki opłaty: planowane jest podwyższenie wszystkich elementów opłaty:
- opłata stała za napoje z zawartością ≤ 5 g cukrów/100 ml lub z jakąkolwiek substancją słodzącą: z 0,50 zł do 0,70 zł/l,
- opłata zmienna za każdy gram cukru powyżej 5 g/100 ml: z 0,05 zł do 0,10 zł/l,
- dodatek za kofeinę/taurynę: z 0,10 zł do 1,00 zł/l,
- maksymalna opłata: z 1,20 zł do 1,80 zł/l.
- Doprecyzowanie zasad – projekt przewiduje m.in.:
- liczenie opłaty od całości cukrów (dodanych i naturalnych, zgodnie z etykietą),
- możliwość podpisu dokumentów CUK-1 różnymi podpisami elektronicznymi (nie tylko kwalifikowanym),
- zwrot opłaty w przypadku eksportu lub WDT ale tylko dla podmiotu, który faktycznie zapłacił opłatę.
Dlaczego to ważne dla branży life science?
Zmiany szczególnie dotkną producentów i dystrybutorów suplementów diety w płynnej formie oraz firm sprzedających napoje z dodatkami funkcjonalnymi (np. energetyki, napoje witaminowe). To oznacza:
- konieczność przeglądu portfolio produktów i etykiet;
- potencjalny wzrost kosztów jednostkowych;
- konieczność dostosowania strategii cenowej i marketingowej;
- ryzyko nowych obowiązków dokumentacyjnych i podatkowych.
Podsumowanie
Projekt ustawy to istotna zmiana dla rynku napojów i suplementów diety. Opłata „cukrowa” obejmie nowe grupy produktów i będzie wyższa niż dotychczas. Przedsiębiorcy powinni już teraz przygotować się do zmian, aby uniknąć ryzyka dodatkowych kosztów i sankcji.
Jeżeli produkujesz lub sprzedajesz suplementy diety w formie płynnej lub napoje skontaktuj się z nami. Pomożemy Ci bezpiecznie przejść przez nowe przepisy.
