W dniu 6 czerwca 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok (sygn. III FSK 92/23), który ma istotne znaczenie dla dystrybutorów i producentów słodkich napojów objętych opłatą od środków spożywczych (tzw. podatkiem cukrowym).
Rozpatrywana przez NSA sprawa dotyczyła sporu odnośnie tego, kto jest zobowiązany do zapłaty podatku cukrowego:
– producent bezalkoholowych napojów dosładzanych (m.in. napojów energetyzujących, witaminowo-mineralnych)
czy
– dystrybutor sprzedający te napoje wyłącznie hurtowo, ale jednocześnie prowadzący handel detaliczny innymi produktami?
Zgodnie z obowiązującymi od 2021 r. przepisami obowiązek zapłaty opłaty cukrowej ciąży na podmiocie sprzedającym napoje dosładzane podmiotowi prowadzącemu jednocześnie sprzedaż detaliczną oraz hurtową. Przepis nie określa jednak, że sprzedaż detaliczna ma dotyczyć właśnie tego konkretnego napoju, który podlega podatkowi cukrowemu.
Jeden z napojów energetyzujących (w skład którego wchodził nie tylko cukier podlegający opłacie, ale także objęte nią kofeina i tauryna) był zamawiany przez właściciela sieci stacji benzynowych jako marka własna u skarżącej spółki. Spółka wskazała, że dystrybucją produktu po sieci stacji benzynowych będzie zajmować się pośrednik, który jako dystrybutor będzie bezpośrednim kupującym widniejącym na fakturach sprzedaży jako nabywca. Jednakże przedmiotowy napój będzie dostępny tylko i wyłącznie w punktach sprzedaży detalicznej zamawiającego, czyli właściciela sieci stacji benzynowych. Dystrybutor (pośrednik) posiadający swoją własną sieć sklepów detalicznych nie będzie go oferował w ramach własnej sprzedaży detalicznej. Dopiero sprzedając towar do sieci stacji benzynowych lub wskazanym przez nią podmiotom, dystrybutor dokona sprzedaży do punktów, w których będzie prowadzona sprzedaż detaliczna.
Na tle powyższego przepisu powstał spór, albowiem Spółka zwróciła się o wydanie przez organy podatkowe interpretacji, który podmiot w łańcuchu sprzedaży jest zobowiązany do uiszczenia opłaty cukrowej.
Zgodnie z wydaną przez organ podatkowy interpretacją to spółka produkująca napój była zobowiązana do zapłaty podatku cukrowego, gdyż dokonuje ona wprowadzenia napoju na rynek krajowy. Spółka zaskarżyła interpretację i wygrała sprawę w sądzie.
Zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, jak i Naczelny Sąd Administracyjny uznały, że chodzi o sprzedaż detaliczną i hurtową tego konkretnego napoju, a nie jakiegokolwiek innego produktu czy innych napojów dosładzanych. Z uwagi, że dystrybutor prowadzi sprzedaż hurtową i detaliczną, to jednak nie prowadzi on sprzedaży detalicznej produktów objętych opłatą cukrową. Pomiędzy podmiotami była zawarta umowa, która wyłączała ze sprzedaży detalicznej ściśle określone napoje objęte wnioskiem spółki.
NSA stanął na stanowisku, że producent napoju nie zapłaci podatku cukrowego w sytuacji, gdy to nie on, lecz dystrybutor sprzedaje napój energetyczny do punktów sprzedaży detalicznej. Wyrok NSA jest o tyle istotny, że daje szansę na odzyskanie nadpłaty dla podmiotów, które w sposób nieuzasadniony uiszczały podatek, nie będąc do tego zobowiązanym.
