Sytuacja związana z oświadczeniami pending, czyli proponowanymi przez podmioty z branży oświadczeniami dotyczącymi składników żywnościowych (przede wszystkim roślinnych) spędza sen z powiek niejednej osobie odpowiadającej w przedsiębiorstwie za marketing oraz oznakowanie środków spożywczych, w tym suplementów diety.
Nic dziwnego! W połowie 2023 r. do TSUE został skierowanych wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym odnośnie do legalności oświadczeń pending, a już na początku 2024 r. otrzymaliśmy informacje o działaniach Parlamentu Europejskiego względem oświadczeń zdrowotnych.
Parlament Europejski uznał, że sytuacja związana z oświadczeniami pending jest nieuporządkowana i chaotyczna, w związku z tym 18 stycznia 2024 r. przyjął w tym zakresie rezolucję.
Bodźcem do wydania rezolucji była przede wszystkim komunikacja dotycząca suplementów diety ze składnikami roślinnymi w mediach społecznościowych. Parlament zauważył, że w Internecie znajduje się wiele niedozwolonych i wprowadzających w błąd oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych, co może stanowić niebezpieczeństwo dla zdrowia konsumentów.
Na marginesie należy przypomnieć, że rezolucja nie jest wiążącym aktem prawnym, jednak służy wyrażaniu stanowiska Parlamentu Europejskiego na różne tematy, w tym w zakresie oświadczeń zdrowotnych i żywieniowych. Co więcej może wpłynąć na decyzję innych instytucji Unii Europejskiej i być swojego rodzaju wytyczną co do działań organów unijnych.
Wracając do rezolucji, poniżej przedstawiamy główne założenia oraz spostrzeżenia poczynione przez Parlament Europejski:
- Uwzględnienie profili składników odżywczych w ocenie oświadczeń zdrowotnych:
Komisja Europejska powinna była ustanowić profile składników odżywczych w celu ograniczenia stosowania oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności o wysokiej zawartości tłuszczu, cukru lub soli do dnia 19 stycznia 2009 r. Wniosek Komisji w sprawie profili składników odżywczych nie został jeszcze przedłożony, mimo że był planowany na 2022 r. w ramach przeglądu prawodawstwa UE dotyczącego informacji o żywności dla konsumentów. Ustalenie profili składników odżywczych z określonymi progami składników odżywczych do celów stosowania oświadczeń zdrowotnych i żywieniowych pozostaje istotne i konieczne do osiągnięcia celów rozporządzenia w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych.
- Informacje dla konsumentów:
Parlament Europejski zwrócił uwagę, że konsumenci mają tendencję do nadmiernego spożywania produktów spożywczych opatrzonych oświadczeniami, że promują one lepsze zdrowie, co jest znane jako „efekt halo”. W związku z powyższym Parlament opowiada się za włączeniem zarówno minimalnych, jak i maksymalnych progów spożycia na etykietach wszystkich produktów spożywczych i suplementów diety opatrzonych oświadczeniami zdrowotnymi, wraz z zaleceniem skonsultowania się z pracownikiem służby zdrowia przed spożyciem suplementów diety, w szczególności w celu uniknięcia potencjalnych niekorzystnych interakcji z określonymi metodami leczenia i uniknięcia wzmacniania potencjalnych zaburzeń odżywiania.
Parlament przypomniał również, że przegląd rozporządzenia 1169/2011 pozostaje w opóźnieniu, w szczególności w odniesieniu do opracowania etykiet żywieniowych umieszczanych z przodu opakowania, które, jak wykazano, skutecznie pomagają konsumentom w dokonywaniu zdrowszych wyborów żywności i napojów.
- Znaczenie oświadczeń:
Z uwagi na stosowanie przede wszystkim oświadczeń dla składników odżywczych dla których braki w diecie obywateli Unii Europejskiej nie są znaczące, Parlament Europejski wezwał Komisję Europejską do zbadania możliwości legislacyjnych rozszerzenia kompetencji EFSA o ocenę zasadności stosowania takich oświadczeń, oprócz badania podstaw naukowych takich oświadczeń.
Co więcej, Parlament przypomniał o konieczności oceny możliwości ograniczenia stosowania dozwolonego oświadczenia żywieniowego „bez dodatku cukru” w odniesieniu do produktów zawierających substancje słodzące lub wysoki poziom wolnych cukrów.
- Składniki roślinne:
Najważniejszym punktem rezolucji, z punktu widzenia rynku suplementowego jest stanowisko Parlamentu w zakresie substancji botanicznych.
Parlament zwrócił uwagę, że prawo unijne posiada luki odnośnie do kwalifikacji substancji botanicznych – przez to w jednym Państwie członkowskim roślina może być używa np. w suplemencie diety, zaś w innym jedynie jako składnik produktu leczniczego, w tym tradycyjnych leków ziołowych.
Powyższa luka ma być zachęta do stworzenia unijnego pozytywnego lub negatywnego wykazu substancji botanicznych stosowanych w żywności i suplementach diety – wykaz ten miałby zostać ustalony na podstawie informacji o toksyczności i niekorzystnych skutkach zdrowotnych zidentyfikowanych przez poszczególne Państwa członkowskie.
W części dotyczącej botanicals, Parlament Europejski zwrócił uwagę na kwestie oświadczeń zdrowotnych pending, które są zawieszone. Organ unijny zaapelował o:
- uporządkowanie listy „pending” dotyczącej składników botanicznych poprzez dalszą ocenę tych oświadczeń jako pilnie wymaganego środka ochrony konsumentów;
- odrzucenia tych oświadczeń z listy „pending”, które zostały już ocenione negatywnie przez EFSA;
- współpracę Państw członkowskich w zakresie skoordynowanego podejścia do botanicznych suplementów diety, jednocześnie Komisja powinna przedstawić wytyczne w tym zakresie.
Rok 2024 może przynieść dużo zmian w zakresie oświadczeń zdrowotnych, ale również i samych składników botanicznych. Warto jest obserwować zmiany prawne – daje to przedsiębiorcom możliwość skutecznego wdrażania niezbędnych zmian w przedsiębiorstwach.
Zachęcamy do zapoznania się z całą treścią rezolucji Parlamentu Europejskiego dostępną pod adresem: https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2024-01-18_EN.html#sdocta4
Jeśli chcieliby Państwo, aby zweryfikować dozwolone oświadczenia zdrowotne dla Państwa produktów, to zapraszamy do kontaktu!
