Dnia 30 lipca 2024 r. opublikowano projekt ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Numer z wykazu: UC53), który ma wprowadzić znaczące zmiany w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem produktów dostępnych na rynku. Nowa ustawa zastąpi obowiązującą od grudnia 2003 r. ustawę, podnosząc sankcje finansowe i rozszerzając kompetencje organów nadzorczych.
Podniesienie Sankcji Finansowych
Nowa ustawa przewiduje znaczne zwiększenie kar finansowych. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) oraz Inspekcja Handlowa będą mogły nakładać kary w wysokości do 1 mln zł na producentów i importerów za naruszenia, takie jak niepowiadomienie o wprowadzeniu na rynek niebezpiecznego produktu, brak odpowiednich oznaczeń ostrzegawczych, czy też niewycofanie niebezpiecznego towaru z rynku. Dotychczas maksymalna kara za tego typu naruszenia wynosiła 100 tys. zł.
Dla dystrybutorów, maksymalna kara została ustalona na poziomie 500 tys. zł. Rozszerzono również katalog podmiotów objętych karami o:
- importerów,
- dostawców usług realizacji zamówień,
- dostawców internetowych platform handlowych oraz
- dostawców usług społeczeństwa informacyjnego.
Przyczyny Zmian
Jak tłumaczą autorzy projektu, zmiany wynikają z konieczności dostosowania przepisów krajowych do unijnego rozporządzenia 2023/988 w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, które wymaga, aby sankcje były skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. W uzasadnieniu projektu podkreślono, że od momentu wprowadzenia poprzednich przepisów (17 lat temu), znacząco zmieniła się sytuacja gospodarcza oraz wartość nabywcza pieniądza, co uzasadnia podniesienie górnych granic kar.
Obowiązkowe Kary
Nowa ustawa wprowadza również obowiązkowy charakter kar, które będą nakładane decyzją administracyjną z terminem zapłaty wynoszącym 30 dni od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna. W przeciwieństwie do obecnych przepisów, które dają organom możliwość nałożenia kary („organ może”), nowe regulacje wprowadzą obowiązek nałożenia sankcji („podmiot podlega karze”).
Kryteria Ustalania Wysokości Kary
Projektowany art. 88 ust. 3 ustawy określa kryteria ustalania wysokości kary. Organy będą brać pod uwagę wagę i okoliczności naruszenia prawa (w szczególności liczbę niebezpiecznych bądź niezgodnych z przepisami produktów), potrzebę ochrony życia lub zdrowia, czas trwania naruszenia, częstotliwość naruszeń w przeszłości, stopień przyczynienia się strony oraz działania podjęte w celu usunięcia skutków naruszenia. Istotna będzie także wysokość korzyści majątkowej osiągniętej poprzez wprowadzenie na rynek niebezpiecznego produktu.
Rozszerzone Kompetencje Nadzorcze
Nadzór nad przestrzeganiem przepisów nadal będą sprawować UOKiK i Inspekcja Handlowa, jednak ich kompetencje zostaną znacząco rozszerzone. Nowe przepisy umożliwią m.in. przeprowadzanie kontroli zdalnie dla produktów sprzedawanych przez internet, w tym żądanie nieodpłatnego przesłania dokumentacji czy produktu do badań.
Aktualnie projekt znajduje się na etapie opiniowania.
