Aktualnie obowiązujące przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne zakazujące aptekom prowadzenia reklamy aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności od początku budziły liczne kontrowersje. Regulacje obowiązujące dopuszczają bowiem jedynie informowanie o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego. Nie jest natomiast dozwolone korzystanie przez apteki i punkty apteczne z Internetu ani innych elektronicznych i nieelektronicznych środków komunikacji handlowej.
Regulacje te były już przedmiotem zainteresowania Komisji Europejskiej w 2019 r., kiedy to Komisja wezwała do usunięcia uchybień[1], a następnie w 2020 r. – kiedy przedstawiono opinię[2]. Obecnie Komisja postanowiła skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z uwagi na dalsze naruszeń przepisy UE.
- O jakie zatem przepisy chodzi?
Zgodnie z wydanym w dniu 14 lipca 2023 r. przez Komisję Europejską komunikatem[3] na podstawie dyrektywy o handlu elektronicznym osoby wykonujące zawód regulowany, taki jak farmaceuci, powinny mieć możliwość korzystania z usług społeczeństwa informacyjnego w celu promowania swojej działalności. Zarówno dyrektywę o handlu elektronicznym, jak i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie wprowadzeniu przez ustawodawstwo krajowe ogólnego i bezwzględnego zakazu reklamy aptek i ich działalności. Zostało to również potwierdzone przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
W ocenie Komisji Europejskiej polska ustawa Prawo farmaceutyczne w zakresie dotyczącym zakazu reklamowania aptek i punktów aptecznych narusza:
- dyrektywę o handlu elektronicznym – albowiem farmaceuci, powinny mieć możliwość korzystania z usług społeczeństwa informacyjnego w celu promowania swojej działalności;
- 49 i 56 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej – albowiem całkowity zakaz nie jest uzasadniony i nie jest proporcjonalny w kontekście interesu zdrowia publicznego.
Komisja stoi na stanowisku, że pewne niezbędne ograniczenia mogą pozostać w mocy, aby zapobiec praktykom marketingowym, które mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie publiczne. Jednakże całkowity zakaz reklamy utrudnia konkurencyjność rynku i stanowi przeszkodę dla rozwoju i promocji nowoczesnych usług, które mogą bezpośrednio przynieść korzyści pacjentom.
Zachęcamy do śledzenia aktualności w tym zakresie, gdyż mogą mieć one istotny wpływ na regulacje dotyczące zakazu reklamy aptek na gruncie polskiego prawa.
[1] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/EN/IP_19_467
[2] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/EN/INF_20_1212
[3] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_23_3528
